rode kool

Zaaien
Rode kool kan voor de winter in een koude bak gezaaid worden (op een rijtje in de grond van de bak zelf). De plantjes overleven de winter in de afgeschermde bak en worden dan vroeg in het voorjaar (maart) opgenomen en in de volle grond geplaatst. Let bij het opnemen op dat het kluitje intact blijft - de aarde moet zoveel mogelijk aan de wortels blijven zitten. Deze teelt levert oogstbare kolen in juli-augustus. Er kan ook vroeg in het voorjaar in een koude bak gezaaid worden (eind februari-maart), voor een oogst in het vroege najaar. Plant de opgekweekte plantjes uiterlijk in mei uit. De plantafstand moet ruim zijn, bv 70 x 70 cm. Het hangt een beetje af van de groote van de gebruikte soort.
In april kan ook nog in de volle grond op een zaaibed gezaaid worden. Uiterlijk eind juni moeten deze planten naar hun definitieve plek. Een geschikt ras voor deze teelt is de 'Langedijker bewaar'. Zoals de naam het al zegt is dit bij uitstek een ras dat lang bewaard kan worden in de winter.
Wie echter geen zin heeft in al dat gedoe, koopt gewoon plantjes in een tuincentrum. Vaak is dan echter niet bekend welk ras het is, en voor welke teelt de plantjes geschikt zijn.

Bemesting
Rode Kolen zijn grote planten die aardig wat voeding kunnen verstouwen. Dat betekend dat de stikstofvoorziening op peil moet zijn. Stalmest is prima om mee te bemesten, anders een mengsel van compost en koemestkorrels. Kolen doen het beter in gronden met wat klei erin, die zijn minder droogtegevoelig.

Ziekten en plagen
Rode kool is bevattelijk voor alle koolziekten, maar vaak in wat mindere mate. De rupsen van het koolwitje en de kooluil bijvoorbeeld geven de voorkeur aan groene koolplanten als ze de keuze hebben. Rode kolen zijn ook erg vast en bezwijken minder snel aan knagende insecten. Als we eenmaal zover zijn dat een rode kool begint te sluiten, dan is de kans vrij groot dat we ook een goede kool zullen kunnen oogsten, eventueel na het verwijderen van het buitenste blad. Insectengaas levert altijd mooie schone kolen op, maar het moet bij rode kool wel lang blijven zitten omdat de groeiduur ook aan de lange kant is. Het kan echter ook zonder gaas, maar dan moeten we af en toe optreden om wat slakken en rupsen te verwijderen.

Problemen

Pas gezaaide plantjes verwelken en sterven af. Waarschijnlijk het gevolg van een kiemschimmel. Zaai opnieuw in schone potgrond, kies een grotere pot of maak een zaaibedje in de volle grond.
De planten verwelken en groeien niet meer, of sterven in hun geheel af. In wortels en onderste stengeldelen zijn bruine graafgangen te zien. Het gaat waarschijnlijk om de koolvlieg.
De planten verwelken en groeien niet meer, of sterven in hun geheel af. De wortels zijn grillig vervormd.Het gaat hier waarschijnlijk om knolvoet.
Het hart van de koolplant ziet er raar uit en groeit niet verder. In de top van de jonge plant zijn vreemde vergroeïngen te zien. Dit heet ook wel draaihartigheid en wordt veroorzaakt door de koolgalmug. Deze mug vliegt vanaf mei en legt haar eitjes in de groeipunten van de kool. De larven veroorzaken dan een afsterven van het groeipunt en/of vergroeïngen, waarna de boel ook nog eens kan gaan rotten. Tegen dit beestje kunnen we het beste insectengaas gebruiken (maaswijdte < 2 mm). Na het sluiten van de kool (het groeipunt raakt bedekt omdat de kool een krop begint te vormen) is dit gevaar geweken.
De bladeren worden aangevreten in een onregelmatig patroon. Er zijn slijmsporen te zien. De planten worden aangevreten door slakken. Kies een combinatie van bestrijdingsmethoden die in jouw situatie het beste uit te voeren is.
De bladeren worden aangevreten in een onregelmatig patroon. Er zijn rupsen op de kool, en er zijn uitwerpselhoopjes te zien.
- Er zijn veel rupsen met een gelig lichaam, zwarte kop, en zwarte punten. Dit is het grote koolwitje.
- Er zijn enkele solitaire rupsen. Ze zijn groen van kleur en hebben een gele zijstreep. Dit is het kleine koolwitje
- Er zijn veel rupsen die grijsgroen van kleur zijn met zwarte puntjes en een lichte kop. Oudere rupsen hebben een donkere streep op de rug.Dit is de kooluil.
Een gesloten kool rot van binnenuit weg.Meest waarschijnlijke kandidaat is de kooluil..
De bladeren zijn bezaaid met kleine ronde gaatjes. Dit is het werk van de aardvlo..
Er zijn grote happen uit de bladeren. Sommige planten zijn in hun geheel verdwenen. Bij dit soort schade moet je denken aan grotere dieren, bijvoorbeeld konijnen. Kijk naar uitwerpselen of pootafdrukken. Zet gaas om de planten heen.
Er zijn witte vlekken op de onderkant van de bladeren. Als ik ze aanraak, vliegen witte vliegjes op. Dit is de koolwittevlieg.
De koolkroppen vertonen grote barsten. Dit is geen ziekte, maar het gevolg van een onregelmatige vochttoevoer in de wortelzone. Probeer te verhinderen dat de grond te veel uitdroogt in een droge, hete periode. Dit kan bijvoorbeeld door te mulchen - dat verkleint de verdamping. Als de kolen al groot genoeg zijn, kunnen de wortels wat losgetrokken worden. Dat verminderd in een (te) natte periode de toevoer van vocht vanuit wortels naar kool en daardoor de kans op barsten.
Mijn planten en kroppen zijn altijd aan de kleine kant. Probeer de bemesting eens wat op te peppen. Zelf gemaakte goed verteerde compost bevat alles wat een plant nodig heeft. Dierlijke mest of koemestkorrels zorgen voor extra stikstof. Beendermeel is een goede bron van fosfaat.

Gewasverzorging
Laat de planten onkruidvrij opgroeien, geef voldoende water in droge zomers.

Oogsten en bewaren
Haal de kolen van het land voor het flink gaat vriezen. Bewaar ze vorstvrij, droog en donker. Sommige kolen kunnen barsten bij sterke vochtwisselingen in de bodem. Het kan dan nuttig zijn om de stronken wat los te trekken, zodat de stroom vocht vanuit de wortels verminderd wordt.

Kort teeltverslag

9 mei 2009 - Negen rode kool plantjes gekocht in het tuincentrum, en meteen uitgeplant in de moestuin. Ze worden bemest met compost en koemestkorrel. De plantafstand is 90x90 cm. Het is wel wat laat in het jaar, maar we zien wel.
15 juni: De planten ontwikkelen zich snel; ze zijn nu 30-35 cm hoog. Het blad heeft lange bladstelen, de kropvorming is nog niet begonnen.

Rode kool kort na planten.

2 augustus: eindelijk zijn nu dan wel kleine kropjes zichtbaar. De rupsen en slakken hebben uitstekend schuilplaatsen in de jonge kolen en ik moet nu een beetje optreden om het ongedierte te verwijderen. De enkele rupsen gaan er met een harde waterstraal vanaf, de slakken blijven echter zitten en moeten soms met blad erbij verwijderd worden.
25 augustus: ik heb een eerste kool geoogst van 800 gram.
9 oktober: ik oogst nu de kolen naar behoefte. Ze zijn niet erg groot, ze blijven allemaal net onder de 1 kg per stuk. Ook moet het buitenste blad eraf om een gave kool over te houden. Maar dan zien ze er ook perfect uit.
20 november: ik heb nu de resterende kolen geoogst. De rest van de winter blijven ze wel goed in de garage. De grootste kool weegt 1600 gram.