koolgalmug
 |
|
Koolgalmug schade - het groeipunt is vernietigd.
Photo by Rasbak / CC BY GNU cropped by mtt |
Historie
De koolgalmug is al een oude en bekende plaag in kool.
Uiterlijk
De koolgalmug is een klein mugje van 1,5-2 mm groot dat maar 4-5 dagen leeft. De mug heeft relatief lange poten en sprieten. De eitjes zijn zo klein dat ze nauwelijks te zien zijn, en ook de pop is in de grond nauwelijks terug te vinden.
Aangetaste planten
Alle koolplanten kunnen aangetast worden. Planten die altijd een onbedekt groeipunt hebben (brocolli, koolraap, koolrabi, enz) zijn gevoeliger.
Schade
De larven van de koolgalmug vreten in het groeipunt van de plant. De plant zelf overleeft echter, maar ziet er dan bizar uit: de overgebleven bladeren worden groot, maar er komen geen nieuwe bladeren meer(harteloosheid). Soms lopen de planten nog wel uit vanuit de okselknoppen, maar mooie kolen worden het niet meer. Soms overleeft het groeipunt nog, maar de nieuwe blaadjes zijn spiraalvormig gedraaid en misvormt (draaihartigheid).
Sluitkolen (bv witte kool of rode kool), hebben in hun latere levensfase een beschermd groeipunt waar de mug niet meer bij kan.
Als de schade door de mug zichtbaar is in de plant, is het al te laat om in te grijpen- de plant is dan verloren.
Leefwijze
De muggen overleven de winter als larve in een ingesponnen coconnetje [1]. Tegen eind mei/begin juni komen ze uit de grond en leggen dan tot 100 eieren in groepjes van 1-20 stuks nabij het groeipunt van de plant. De eieren zijn zeer klein en doorzichtig en nauwelijks te zien met het blote oog. De eieren komen na 1-6 dagen uit, de pootloze larven zuigen aan de jonge hartbladeren. De larven zijn niet langer dan zo'n 2 mm. Ze kunnen springen [2] en komen zo van de plant af in de grond waar ze gaan verpoppen. Na 2-4 weken komt de nieuwe genertatie mugjes uit. Warme perioden (liefst meer dan 15-20 graden) met af en toe een buitje zijn ideale omstandigheden voor de mug. In Nederland kunnen er 3-4 generaties per jaar ontstaan.
Bestrijding
- Een fijnmazig insectennet beschermt tegen de koolgalmug. Zorg dat het net goed aansluit.
- Pas gewaswisseling toe- de mugjes overleven in de grond!
- Open, winderige plekken zijn ideaal - daar houdt de mug niet van.
- Pas voor sluitkool weeuwenteelt toe of koop grotere planten, zodat kolen gesloten zijn voordat de mug begint te vliegen.
- Spit de grond diep om (>10 cm). De poppen komen dan te diep te liggen en redden het niet meer.
- Maak een aftreksel van boerenwormkruid (laat 1 kg vers kruid in 10 l water trekken, na 24 uur zeven en een beetje groene zeep toevoegen). Spuit dat in het hart van de plant [2]. Waarschijnlijk moet dit elke week herhaald worden.
[1] edepot wur - koolgalmug in brocolli
[2] Velt: Handboek ecologisch tuinieren, Berchem, België 2006.
.jpg){kind=link}