bol/knol gewassen

Klaverzuringknol of Oca, een knolgewas uit de andes.

Bol- en knol gewassen vormen een aparte groep binnen een gewaswisselingsschema, vanwege de eisen die aan de bodem gesteld worden. Gewassen waarvan we de ondergrondse delen oogsten, vereisen meestal geen zware bemesting. De stikstof behoefte is in elk geval lager; stikstof is met name van belang voor de groei van bovengrondse delen. Een lichte bemesting met goed verteerde compost volstaat daarom voor de meeste knollen en wortels. Uitzonderingen op de regel zijn aardappel en knolselderij; deze hebben voor hun ontwikkeling toch een bodem nodig die rijk is aan voedingsstoffen. Het accent ligt daarbij echter ook meer op kalium dan op stikstof bemesting. Compost bevat beiden in een goede verhouding, extra kalium krijgen we door ook houtas aan de grond toe te voegen.

Voor de wortelgewassen die wat dieper de grond in gaan (bv peen, pastinaak, schorseneer) is een lichte bodem (zand) met weinig harde delen (kiezels, grove compost) ideaal. Op kleigrond hebben deze gewassen de neiging om zich te splitsen of krom te groeien.

Veel wortelgewassen hebben last van knagende bodeminsecten, een reden te meer om de groep als geheel in een gewaswisselingsschema op te nemen. Aardappel is een geval apart, vanwege de aardappelziekte (Phytophthora). Deze ziekte is nog steeds een grote plaag, in de professionele teelt wordt er volop tegen gespoten. Ondanks alle onderzoeksinspanningen zijn er nog geen resistente rassen ontwikkeld. Er zijn wel aardappelrassen die een zekere mate van tolerantie tegen de ziekte hebben, en daar kunnen we als amateur-teler van profiteren. Verder is vermijden door gewaswisseling de enige optie.

Papa lisi aardappeltjes, ook uit de andes.

Onder de bol- en knolgewassen zijn veel bewaargewassen, groenten die we lang kunnen bewaren of die in de winter op het land kunnen blijven staan.