prei
ZaaienEr is bij prei een onderscheid te maken tussen zomer- en winterprei. Zomerprei is dikker en minder vorstbestendig. Winterprei kan gewoon de hele winter op het land blijven staan. Als we een ras willen telen dat tot laat in de herfst of na de winter op het land moet kunnen blijven staan, dan moet het altijd winterprei zijn.
Voor de teelt van zomerprei kunnen we binnenshuis op de warme vensterbank voorzaaien van half januari tot eind februari. We verspenen de plantjes dan een keer als ze een beetje stevig zijn geworden. In april/mei kunnen deze plantjes de grond in. Gemakkelijker is echter om in april rechtstreeks in de volle grond op een zaaibed te zaaien (winterprei). De rijafstand bedraagt zo'n 10 cm, in de rij dunnen we uit tot op 3 cm. In het ideale geval zijn ze in juni zo dik als een potlood en klaar om over te planten. We kunnen ook in tuincentra jonge preiplantjes kopen, zoek dan de mooiste (dikste) plantjes uit.
Oerprei (Allium ampeloprasum) is een hele andere soort. Het is een heel oude groente die in ongebruik is geraakt. Oerprei heeft bolletjes en groeit als knoflook. De bolletjes worden geplant in het najaar (september). Ze lopen meteen uit, overleven de winter, en groeien in het voorjaar uit tot preitjes met dunnen stelen. In de zomer rijpen ze al en vormen dan weer nieuwe bolletjes. Het is eenvoudig te telen en wat robuuster dan de traditionele prei. Bolletjes zijn te bestellen bij de beter uitgeruste zadenhandelaar, bv Vreeken.
Poten
Voor het overplanten maken we geultjes die tot 30 cm diep mogen zijn. Snoei de toppen van de wortels en de bladeren van de preiplantjes. De wortels moeten ook gesnoeid worden om nieuwe groei te stimuleren en omdat de lange worteltjes toch niet recht in de grond te krijgen zijn. Bij het planten bedekken we juist de wortels met aarde, maar we maken het geultje nog niet dicht. In de loop van het groeiseizoen vullen we steeds wat aarde bij tot het geultje dicht is, en we kunnen daarna ook nog de preien aanaarden om een nog langere witte stengel te krijgen. Aard niet verder aan dan het punt waarop het eerste blad uit elkaar wijkt. De afstand tussen de rijen is ongeveer 40 cm, in de rijen houden we 15 cm aan.
Bemesting
Prei houd van een vruchtbare vochtige bodem, en kan ook goed grote hoeveelheden stalmest verdragen. Vaak zal het nodig zijn om ook tijdens het groeiseizoen nog een keer te bemesten. Gebruik koemestkorrel of rijke compost als we geen stalmest hebben.
Ziekten en plagen
- De prei mineervlieg is een relatief nieuwe plaag, eigenlijk pas van de laatste 5 jaar. Je herkent hem voornamelijk aan de vele bruine poppen die in het najaar ineens in de preischachten blijken te zitten. Vaak zijn er paars/roze gekleurde vreetgangen te zien. Het gaat hier om een vliegje waarvan de larven zich in de prei vreten. De larven verpoppen in levend plantmateriaal, ruim dat dus altijd goed op in het najaar. Een insectennet is het meest effectief tegen deze plaag.meer lezen.
- De preivlieg lijkt wel wat op de preimineervlieg, maar de larven verpoppen in de grond, je vind ze dus niet gauw in de prei terug. De larven kunnen zich ook in de grond verplaatsen, en houden daarom van lichte, zandige grond - in vette klei komen ze niet ver. Pas gewaswisseling toe last je last hebt van de preivlieg. Actief bestrijden kan met bespuitingen met brandnetelgier. meer lezen.
- De preimot is een nachtvlindertje, dat ook eitjes afzet op de prei en waarvan de larven zich in de prei vreten. De larven vreten aan het binnenste blad, terwijl ze de bladhuid ongemoeid laten. Je ziet dan 'vensters' in het blad, waarin de larven zich bewegen. Later worden dat witte strepen, die kunnen gaan scheuren en het blad een rafelig uiterlijk geven. Ter bestrijding is insectengaas effectief, verder het verwijderen van het bovenste blad zodra de eerste schade zichtbaar is. De eitjes worden voornamelijk op het bovenste blad afgezet. meer lezen.
- De schimmelziekte roest in herkenbaar aan de kleine oranje/bruine vlekjes of strepen op het blad. Ze kan optreden in een nat najaar. Pas bij prei een ruime gewaswisseling (6 jaar) toe ter voorkoming van ziektes.meer lezen
Gewasverzorging
Aard regelmatig aan. Houd de planten goed aan de groei door ruim te bemesten en water te geven.
Oogsten en bewaren
Prei kan naar believen geoogst worden. In de winter is het handig om wat prei in een kistje met zand te bewaren, omdat bij een lange vorstperiode het lastig is om de prei heelhuids uit de grond te krijgen.