ananaskers

De ananaskers (Physalis peruviana) is verwant aan de bekende tuinplant met de rode lampionnetjes (Physalis alkekengi). De laatste is echter niet eetbaar. Ananaskersen hebben strokleurige lampionnetjes met daarin een geel/oranje bes. De bessen worden af en toe in de supermarkt aangeboden. Ze hebben een aparte eigen smaak - het is niet echt ananas en ook niet kiwi maar wel fris en zoet/zuur. Onrijpe bessen kunnen ook nog een wat bittere toon hebben. Het is wat wennen aan de smaak, maar eenmaal gewend is het een lekker vruchtje. De vruchten bevatten kleine pitjes die gewoon opgegeten kunnen worden. Ananaskersen worden ook wel goudbessen genoemd, of kaapse kruisbessen. Dat laatste waarschijnlijk omdat ze ooit vanuit zuid-afrika geimporteerd werden. De plant is echter afkomstig uit zuid-amerika.
Van de vruchten worden soms bonbons gemaakt, door de kelkblaadjes terug te slaan en de bes in warme chocolade te dopen. Als de chocolade is gestold, worden de blaadjes teruggeslagen en hebben we een keurig verpakte lekkernij.
Ananaskersen kunnen ook in de moestuin geteeld worden, maar dan wel op een warm plekje, bijvoorbeeld dichtbij een zuidmuur. Het is ook zaak vroeg te beginnen met de teelt, de planten hebben tijd nodig om tot wasdom te komen.

Ananaskers vruchten.

Zaaien
Zaai in maart voor op de vensterbank in gewone potgrond. Zaai meerdere zaden in een pot, en verspeen ze na een maand als ze groot genoeg zijn in afzonderlijke potjes. Zoek een warm en zonnig plekje voor de planten (vensterbank/kas/broeibak) en zet ze na half mei in de volle grond.
Ananaskersen worden forse struiken met losse takken die 1,5 meter lang kunnen worden. Houd hier rekening mee bij het poten, reserveer minstens een vierkante meter per plant.
Als u echt een grote opbrengst wilt bereiken, is het waarschijnlijk beter om de takken waaiervormig langs gaas op te binden.
Er is ook een kleinere variant te koop (Physalis pruinosa), die geschikt is om in een pot op het balkon te groeien. Dit ras heeft kleinere vruchten maar rijpt eerder af (vanaf eind juli). De smaak is vergelijkbaar.

Bemesting
Meng een paar handen compost of potgrond door het plantgat. Het is dan niet meer nodig om tijdens het groeiseizoen nog bij te mesten.

Ananaskers vrucht met chocola.

Ziekten en plagen
De plant heeft weinig last van ziekten en plagen.

Gewasverzorging
Gaat het om het houden van een of enkele struiken, dan kunnen ze gewoon hun gang gaan en is net niet nodig om te snoeien of te ondersteunen. De planten blijven groen in de herfst tot de vorst een einde aan het feest maakt. Vanaf september kan het onderste blad (dat dan nog groen is) verwijderd worden om de vruchten beter te laten afrijpen, en om ze beter te kunnen vinden tussen al het loof. Tevens kunnen dan de stengels ingekort worden, dat bevorderd ook de afrijping. De vruchtjes aan de stengeluiteinden zien er veelbelovend uit maar zullen het toch niet meer redden.

Oogsten en bewaren
Pluk de vruchten als de lampionnetjes strokleurig worden. Verwijder de kelkbladen en was de bessen in water. Ze kunnen dan vers gegeten worden of gehalveerd in een gemengde fruitsalade worden verwerkt. We kunnen ze ook met ijs en slagroom serveren, of ingeprikt en overgoten met Grand Marnier als koffie-bonbon.
Aan het einde van het seizoen zullen er nog veel onrijpe vruchten aan de plant hangen. Eenmaal geplukt rijpen ze nog maar moeilijk af. Eventueel kunnen we een hele plant oppotten en in een serre of binnen nog wat na laten rijpen.
De bessen zijn binnen lang bewaarbaar (weken). Met een beetje geluk houden we de laatste bessen goed tot kerstmis.
Van ananaskers kunnen we zelf zaad overhouden. De plant kan zichzelf ook uitzaaien in de tuin.

Teeltverslag

Jonge planten een maand na zaai.

13 maart 2009: Ananaskers gezaaid in een pot met potgrond op de vensterbank.
27 maart: De zaadjes beginnen te kiemen. De kiemplanten zijn behoorlijk behaard.
24 april: De planten zijn verspeend naar afzonderlijke potjes. Ze staan nu in de garage op de vensterbank.
5 mei: Ik heb de planten buiten op het terras gezet. Het is er inmiddels warmer dan in de garage.
21 mei: De planten zijn in de vollegrond geplaatst. Door het plantgat heb ik enkele handen compost en wat koemestkorrels gemengd. Twee planten staan op een warm plekje tegen de zuidmuur van het huis. Een andere plant staat midden in de moestuin.
14 juni: de planten zijn ongeveer 25 cm hoog. Uit de onderste bladoksels beginnen zich zijtakken te ontwikkelen.
29 juni: De top van de plant splitst zich: er ontstaan twee hoofdtakken en in de oksel ontstaat een eerste bloemknop.

Een maand na uitplanten in de volle grond.

3 juli: Het eerste bloempje is open.
24 augustus: De zijtakken worden langer, er hangen overal vruchten aan maar ze rijpen nog niet af.
31 augustus: de eerste twee vruchtjes zijn rijp; de lampion is geel en droog geworden, binnenin zit een gele bes zo groot als een knikker.
20 september: De planten zijn nu aardig productief, om de 4-5 dagen oogst ik een tiental vruchtjes per plant.
27 oktober: De planten op de zuidmuur leveren nog steeds rijpe vruchten. Als de zon schijnt, wordt het er nog aangenaam. De plant die midden in de moestuin staan is net zo groot, maar levert beduidend minder rijpe vruchten. Ananaskersen hebben dus echt wat extra warmte nodig.
20 november: Nog steeds is het feest niet afgelopen, van mijn beste plant heb ik nog een twintigtal vruchtjes kunnen plukken. Mijn kinderen eten ze graag, vanwege de mooie verpakking en de fris-zure smaak, denk ik.
mei/juni 2010: Op de plekken waar vorig jaar struiken stonden komen hier en daar komen kleine plantjes op die zichzelf uit gezaaid hebben. Is dat even gemakkelijk!

Ananaskers bloem