kiwi

Auteur
Dit teeltverslag is ingezonden door een lezer van moestuintips, onder alias 'oude plant'.
Dank voor het delen van je ervaring, oude plant!

kiwi bloemen

Algemeen

De kiwi is buiten in Nederland te kweken en de vruchten zijn te rijpen (zie hieronder).
Snoeien is noodzakelijk om vruchten te verkrijgen.
Vruchten worden verkregen door het planten van een (1) mannetje en tot zeven (7) vrouwtjes. In een gewone tuin zijn 1 mannetje en 1 vrouwtje voldoende. Allebei hebben ze grote (5 a 6 cm) neerhangende bloemen die door bijen en hommels bezocht worden. Bloemen beginnen als klein bolletje dat aan een steeltje hangt.
Let eerste jaren op vorstgevoeligheid.
Ze zijn het makkelijkst te kweken aan een pergola. Zelf heb ik bij een pergolapaal zowel een mannetje als een vrouwtje geplant.

Planten
Indien in pot gekocht dan in het voorjaar, na de vorst, planten. In de volle zon. Kan beetje schaduw wel verdragen maar dit kan van invloed zijn op een mindere vrucht(vorming) Gat van 50x50x50. Vullen met mengsel van een kwart potgrond, een kwart koemestkorrels/compostkorrels, een kwart rivierzand en/of kiezel en een kwart uitgegraven grond. Grond rondom vrijhouden van andere begroeiing. De toppen (met paar zijtakjes) heb ik in de loop van 2 a 3 jaar tot bovenaan de pergola laten groeien en toen naar links en rechts geleid. Omdat mannetje en vrouwtje in de loop van de eerste jaren door elkaar zijn gevlochten bij hun groei naar boven, zitten de bloemen en de vruchten nu overal verspreid. Let op: de nieuwe takken van een kiwi kunnen wel 3 meter per jaar groeien. Deze houden we beperkt door de snoei.

Snoei
Door snoei komt de vrucht. Vruchten komen aan hout van het 4e jaar en daarna na elke snoei. Snoeien gebeurt in juli/augustus en nov/dec. Niet later dan december omdat de kiwi last kan hebben van bloeden (net als een druif) door te laat snoeien omdat de sapstroom soms al in januari op gang kan komen.

Beginsnoei
Bij optrekken tot de top van de pergola snoeit men de top pas in nov/dec op 7 ogen. De zijtakken snoeien juli/aug op 4 bladeren/knoppen en nov/dec op 2 knoppen. Houdt bij het optrekken naar de top van de pergola de zijtakken zo kort mogelijk. Een andere mogelijkheid is (om mannetje en vrouwtje te verknopen/spreiden) om ook 2 zijtakken met de hoofdtak omhoog te laten groeien (snoei de zijtakken dan wel op 4 ogen ipv op 7).

kiwi langs de pergola

Vervolgsnoei
Als de takken bovenaan zijn gekomen bindt men ze links en rechts van de paal, over de horizontale zijpalen van de pergola. Dan elk jaar snoeien in juli/aug op 4 bladeren/ogen en in nov/dec op 2 ogen. Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik het later vaak niet zo nauw nam met die 4 en 2 ogen en nogal eens flink snoeide wanneer ik vond dat die nieuwe takken wel heel erg lang waren geworden en liet het zo. Toch had ik elk jaar een leuke bak kiwi’s!
Ik heb ook een paar jaar geprobeerd de kiwitakken over heel de pergola te laten groeien, als zonnescherm, maar aangezien de nieuwe takken naar boven groeien, kon ik er steeds moeilijker bij voor het snoeien. Het geleiden langs de dwarsliggers van de pergola ging prima.

Diepe snoei
Het gevolg van bovengenoemde snoei is dat er elk jaar een stukje oud hout wordt gevormd. Daar groeit dan soms weer een nieuwe tak uit (maakt nieuw oog) maar vaak ook niet. Het gevolg daarvan is dat er na vele jaren veel oud hout is. Om te vernieuwen halen we op elke horizontale pergolapaal 1/3 van de oude takken weg. Het volgend jaar en het jaar daarop nog eens (u weet wel: er zijn 9 oude takken aan een kant en dan worden er 3 voor 2/3 weggesnoeid). Meestal geeft de oude tak nog wel een nieuw oog waar verder mee gewerkt kan worden. Heel soms sterft de oude tak toch af. Gebeurt soms ook bij de geregelde snoei.

Bemesting
Werk elke winter 1 kg koemest/compostkorrels en in het voorjaar 50 gram patentkali door de bovenlaag van de grond, ruim rond de kiwi. Eens in de 2 a 3 jaar wat kalkmeststof. Op enkele sites wordt een intensievere bemesting geadviseerd maar uit mijn ervaring (kiwi’s zijn van 1992) groeien er met een gematigde bemesting genoeg vruchten aan om de hele winter van te eten.

Plagen
De kiwi heeft nauwelijks last van plagen. De afgelopen 23 jaar was er geen luis, af en toe een knaagje van het blad en een keer bloeden door een specht die in januari het sap lekker scheen te vinden. Katten schijnen dol te zijn op de kiwiplant en zouden die zelfs kunnen vernielen. Zet er gaas omheen tot de boom groot genoeg is. Mocht er schimmel ontstaan, snoei de plek weg en verwijder/verbrand dat stuk.qw

Vorstbescherming
Als de bomen jong zijn is het aan te raden ze te beschermen tegen de vorst. Doe de eerste 5 jaar, voordat de vorst intreedt, een beschermingslaag van stro met daaromheen een rietmat (let op: muizen vinden dat ook lekker warm maar tegen de rietmap stoten als je er in de buurt bent, verstoort hun wintergedrag en verjaagd ze). Omwindt het niet met iets van plastic want dat kan rot geven door condens en verzameld pissebedden die aan de plant gaan vreten. Na deze 5 jaar moeten de planten dik en sterk genoeg zijn om de winter te overleven.

Rijpen van de vruchten
Pluk de vruchten, met steeltje, voor de eerste vorst. De vruchten zijn nog zo hard als steen. Bewaar de vruchten in een koele, liefst donkere ruimte. Doe er 10 van in een plastic zak met een appel (Jona Gold had het beste resultaat). Sluit de zak, laat liggen in die koele ruimte en voel na 5 tot 7 dagen of de vruchten rijp zijn. Dan de rijpe in de fruitschaal en de volgende 10 in de zak met dezelfde appel (die kan lang mee!) Appels geven een stof af die de rijping van andere vruchten bevordert.

Water geven
Alleen als het lang droog is geweest geeft men 3 x ,om de dag, 10L water, ruim rond de plant.

Vruchtvorming probleem
Door koud weer, vorst en langdurige regen kunnen de bloemen verloren gaan of niet bevrucht worden door de bijen en hommels. En geen bevruchting, geen vruchten! Dat er soms bloemen afvallen als alles gewoon lijkt is redelijk normaal bij de kiwi.

Vermeerdering
Vermeerdering is mogelijk. Door wortelstekken, zaaien en enten. Allemaal best ingewikkeld. Als men lang genoeg wacht komt er ergens in de buurt van de kiwi wel een jonge spruit boven de grond. Jammer genoeg weten we dan nog niet of het een vruchteloos mannetje is of een vrouwtje.

Update: grote kiwi oogst 2016 na correcte snoei
In 2016 hebben we een geweldige oogst gehad. We hadden zeker 60 kilo kiwi’s! En dan maar vrolijk aan iedereen uitdelen. Vorig jaar was er flink gesnoeid op de hierboven beschreven manier. De mannelijke en vrouwelijke bloemen bloeiden precies gelijktijdig en het weer werkte mee in het voorjaar: weinig regen, veel zon, bijen en hommels waren vroeg.

grote kiwi oogst 2016