preimineervlieg
De prei-mineervlieg (Phytomyza gymnostoma of Napomyza gymnostoma. engels: Allium leaf miner) tast voornamelijk prei aan, maar ook ui en knoflook. In de prei zien we in het late najaar de kleine (halve centimeter) bruine poppen in holletjes in de schachten zitten (foto). Het insect komt in de oude boeken niet voor, het is een plaag van de laatste 10 jaar.
Historie
Het insect is voor het eerst beschreven in 1858 in Polen. In 1976 werd het beeste ook gevonden in Denemarken, Zweden en zuid-europa, maar er werd toen nog geen schade aan gewassen geconstateerd. Vanaf de jaren 1980 werd het insect echter wel een plaag, eerst in oost-europa maar later ook in west-europa. Waarom het beestje zijn eet- en leefpatroon ineens heeft gewijzigd is niet bekend. In frankrijk, engeland en italie zijn er schade-rapporten vanaf 2003. Inmiddels is beestje ook in nederland een plaag.
Aangetaste planten
Prei is het belangrijkste doelwit, daarnaast ook ui, knoflook, en sjalot.
Schade
De larven van de preimineervlieg veroorzaken de schade: ze vreten zich een weg door preischachten en uienbollen. Door de schade aan het plantenweefsel kunnen bacterïien en schimmels de plant indringen en andere ziekten veroorzaken. Maar ook een verder gezonde preiplant is danig verpest als er allemaal bruine poppen in blijken te zitten. In prei is de schade soms pas te zien als je de buitenste bladeren van de schacht aftrekt. He zien dat oranje/roze strepen, met hier en daar een bruine pop tussen de bladeren. Bij een ernstige aantasting kunnen jonge planten in zijn geheel te gronde gaan.
Leefwijze
Preimineervliegen zijn kleine grijze vliegjes, met een gelig hoofd. De volwassen insecten zijn ongeveer 3 mm groot. De larven overwinteren op resten van prei en ui die in de moestuin blijven slingeren, of op dde commposthoop zijn beland. In het voorjaar komen de vliegen uit de poppen, en gaan al snel eieren leggen aan de basis van de bladeren. De wit/gele larven worden ongeveer 6 mm lang en vreten zich naar binnen. Ze zoeken langzaam maar zeker een weg naar de basis van de plant. De meeste schade zit dus in de onderste plantgedeelten. Tijdens de zomer gaan de larven over naar het pupale stadium - ze overleven de hete maanden als poppen in de levende stengels. Tegen augustus komt de tweede generatie uit, en begint het feest opnieuw. De poppen van deze generatie zien we in het late najaar in de prei terug.
Bestrijding
Er is nog relatief weinig bekend over de preimineervlieg, omdat de schade nog recent is. Duidelijk is wel dat een goede gewashygiene (geen gewasdelen laten slingeren in de tuin) van groot belang is. In volkstuinen vereist dat een gezamelijk aanpak.
Verder kan een insectennet helpen. Bij geringe aantasting is het al voldoende om alleen in de maand augustus de prei onder een net te houden, omdat dan de tweede generatie uitkomt en eieren gaat leggen. Beter is het om ook in april al een insectennet te gebruiken, om zo de eerste generatie al meteen te bestrijden.
Literatuur
Eppo - European Plant Protection Organization (download link)