zaaien op de vensterbank
De meeste beginnende liefhebbers zullen het wel kennen: als het voorjaar wordt krijgen we de kriebels en moet er gezaaid worden. Buiten is het nog te koud dus staat de vensterbank al gauw vol. In de potjes staan groene blaadjes te wiebelen op veel te lange en te dunne stengels... Die gaan het straks moeilijk krijgen in de volle grond. In het voorjaar is het binnen vaak te warm, en is het ook niet licht genoeg. Buiten in de tuin krijgen planten de hele dag volop zonlicht, op de vensterbank maar een gedeelte van de dag - alleen als de zon aan de betreffende kant van het huis staat. Door de warmte binnen groeien de zaailingen hard - door het relatieve gebrek aan licht weten ze ook waar ze heen willen: naar het raam toe, daar waar het licht het felste is. Zo krijgen we lange, zwakke plantjes die moeilijk over te planten zijn.
Niet alle soorten hebben er evenveel last van: tomaten hebben veel warmte nodig, die raken niet zo gauw overstuur op de vensterbank. Sla-plantjes zijn hopeloos, die beginnen onmiddelijk na de kieming als een raket te groeien. In zo'n geval is er maar een oplossing: ze moeten de kou in, dat remt de groei. Een koude vensterbank in een onverwarmde ruimte is al een stuk beter. Een beschutte, vorstvrije plek buiten kan ook (koude kas of tunnel).
Voor de snelle groeiers is de vensterbank alleen geschikt voor de kieming - dat gaat lekker snel en goed in de warmte. Staan ze echter boven de grond, dan moeten ze snel naar een koele en lichte plek. Hieronder enkele opmerkingen per gewas:
- sla, andijvie Dit zijn snelle groeiers - ze mogen kiemen op de warme vensterbank, maar dan moeten ze snel de kou in.
- pompoen, courgette, komkommer Deze gewassen hebben veel warmte nodig om te kunnen kiemen. Daarna gaan ze op de vensterbank ook snel de lucht in. Zaai ze niet te vroeg, ze kunnen toch pas tegen half mei naar buiten.
- bonen Bonen worden binnen ook snel te lang. Ze worden meestal direct in de volle grond gezaaid. Voorzaaien in potten kan wel handig zijn om de bonenvlieg te vermijden of als het buiten lang koud blijft.
- erwt, peul, kapucijner, tuinboon Deze gewassen hoeven vrijwel nooit voorgezaaid te worden, ze kunnen in het vroege voorjaar meteen in de volle grond.
- tomaat, aubergine Deze gewassen doen het goed op de vensterbank - ze kunnen het er wel 2 maanden uithouden en blijven toch stevig. Wen ze voorzichtig aan de felle zon als ze naar buiten gaan.
- paprika, spaanse peper Gaat goed op de vensterbank, maar niet overdrijven. Breng ze naar buiten als het kan, zodat ze steviger worden en aan de zon wennen.
- kool Koolplantjes hebben ook de neiging om snel te lang te worden op de vensterbank. Gelukkig kunnen ze goed tegen de kou, aarzel dus niet om ze na de kieming een nieuw plekje te geven.
- wortels, bieten Liefst niet voorzaaien, maar altijd in de volle grond.