Oca
Oca (Oxalis tuberosa) is een knolgewas uit de Andes dat door zaadhandelaren wordt aangeboden in de hoop dat de een of andere klant in de buidel tast om dat 'nieuwe' plantje uit te proberen. Oca is eigenlijk niet geschikt voor ons klimaat. De plantjes groeien prima, maar de knolvorming begint pas als bij ons de winter invalt. Te laat dus. Alleen als we het groeiseizoen weten te verlengen met een kas of tunnel valt er wat te oogsten. Hetzelfde geld voor Ullucu of papa lisi, gemarmerde aardappeltjes uit hetzelfde gebied.
Het is niet onmogelijk dat er in de toekomst nog cultivars ontwikkeld worden die minder daglengtegevoelig zijn, en dus eerder beginnen met de knolvorming. Zover is het echter nog niet.
Een Nederlandse naam voor oca is klaverzuringknol.
Oca is ooit in nederland geintroduceerd als vervanger van de aardappel (1830), maar het is hier nooit aangeslagen. In Nieuw-Zeeland is de introductie wel gelukt.
Zaaien
Oca wordt vermeerderd door middel van de knollen. Ook hele kleine knolletjes zijn bruikbaar en leveren uiteindelijk grote planten op. De plant laat zich ook gemakkelijk stekken.
Zelf overgehouden knollen beginnen in april/mei (afhankelijk van de bewaartermperatuur) weer uit te lopen. Pot ze op in gewone potgrond en zet ze in de volle grond of in de koude bak als het flinke plantjes zijn geworden.
De plant heeft blaadjes die op klaver lijken. Ze zijn echter een beetje vlezig. Ook de stengel is dik en vlezig.
Bemesting
Oca is niet veeleisend. Compost is prima.
Ziekten en plagen
Oca heeft weinig last van ziekten en plagen.
 |
| Oca blad |
Houd het gewas onkruidvrij. Oca maakt lange stelen die uiteindelijk doorbuigen en op de grond gaan hangen. De grond wordt niet volledig bedekt waardoor onkruid altijd kans heeft.
Oca begint knollen te vormen als de dagen kort genoeg zijn. In Nederland is dat pas tegen eind oktober het geval, als de dagen korter worden dan (ongeveer) 10-11 uur. Helaas gaat dan ook de temperatuur onderuit, zodat er maar weinig knol gevormd wordt. We kunnen eventueel een plastic tunnel over het gewas plaatsen om nog wat warmte vast te houden. Ook kan oca in de vroege herfst opgenomen worden en in een platte bak geplaatst worden. Het blijft echter behelpen. Er worden wel altijd knollen gevormd, maar of ze groot genoeg zullen zijn voor consumptie, is maar de vraag.
Oogsten en bewaren
Oca knollen bevatten oxaalzuur. Mensen die allergisch zijn voor rabarber kunnen oca beter vermijden. In Zuid-amerika worden ze enkele dagen in de zon gelegd waardoor dat zuur verdwijnt en glucose wordt gevormd, waardoor de smaak zoeter wordt. Ook door koken verdwijnt oxaalzuur, het kookvocht moet dan afgegoten worden. Oca kan gekookt en gebakken worden. In Zuid-Amerika wordt het in stampotten en soepen gebruikt.
Het blad is ook eetbaar (gekookt).
Oca is in Nederland winterhard. Zowel na de winter van 2009 als na die van 2010 kwamen bij mij spontaan nog plantjes op vanuit achtergebleven knollen (onbeschermd). Medio mei komen ze boven de grond. Voor de vermeerdering is het echter gemakkelijker en veiliger om knollen te oogsten en droog en koel te bewaren. Naast de grote knollen vormt oca veel kleine knolletjes die ideaal zijn om te bewaren als pootknolletjes voor het volgend jaar. Ik heb ze zelf bewaard in gedroogde potgrond in de garage en dat ging prima.
Links
You can grow oca!
Oca